Vaginakanker is erg zeldzaam. Het komt voor bij dochters van vrouwen die in hun zwangerschap het DES-hormoon gebruikt hebben. De kanker wordt meestal ontdekt bij DES-controles of bij toeval.

Door middel van een biopsie kan de arts de diagnose bevestigen. Voor de behandeling ontvangt u een verwijzing naar het UMCG. Het gaat hierbij meestal om een operatieve ingreep.

• DES-hormoon: www.descentrum.nl

Het uitstrijkje van uw baarmoederhals is afwijkend. In de meeste gevallen betekent dit een ontsteking of voorstadium van een kwaadaardig gezwel. Er is wellicht sprake van baarmoederhalskanker. De gynaecoloog stelt baarmoederhalskanker vast door middel van een colposcopie met biopt.

Colposcopie

Bij een colposcopie kijkt de gynaecoloog met behulp van een eendenbek (spreider) in uw baarmoedermond. Daarna wordt uw baarmoedermond en baarmoederhals met een soort microscoop onderzocht. De gynaecoloog verwijdert eventuele afwijkingen. U krijgt hiervoor plaatselijke verdoving. Dit wordt opgestuurd naar de patholoog in Leeuwarden.

Behandeling

In de meeste gevallen gaat het om een voorstadium van baarmoederhalskanker. Er zijn verschillende mogelijkheden:

• de afwijking is geheel verwijderd; u krijgt de eerste jaren na de diagnose extra uitstrijkjes ter controle;
• de afwijking is niet geheel verwijderd; er vindt een 2e ingreep plaats;
• er is baarmoederhalskanker vastgesteld; meestal volgt een CT-scan van de buik en borstkas. Voor verdere behandeling ontvangt u een verwijzing naar het UMCG.

Baarmoederkanker komt meestal voor na de menopauze. Risicofactoren voor het krijgen van baarmoederkanker zijn overgewicht, suikerziekte en langdurige blootstelling aan oestrogene hormonen.

Symptomen
Vaginaal bloedverlies na de overgang en soms buikpijnklachten zijn symptomen die kunnen duiden op baarmoederkanker. Het is ook mogelijk dat een uitstrijkje een afwijking in de baarmoederholte aangeeft.

Onderzoek
Uw arts verwijst u met genoemde klachten naar een gynaecoloog. U wordt onderzocht met behulp van een spreider (eendenbek). Ook krijgt u een vaginaal echoscopisch onderzoek. Weefselonderzoek is nodig voor het stellen van de juiste diagnose. De uitslag van het weefselonderzoek duurt meestal 5 werkdagen. Heeft u baarmoederkanker, dan wordt een röntgenfoto of CT-scan van uw borstkast gemaakt.

Behandeling
De behandeling bestaat uit het operatief verwijderen van baarmoeder en eierstokken. Dit gebeurt bij voorkeur door middel van een kijkbuisoperatie (laparoscopie). Deze ingreep vindt in het Antonius Ziekenhuis plaats. Er is een risico dat de ingreep als open buikoperatie moet worden voortgezet. Dit is een gevolg van onvoorziene omstandigheden zoals bloedingen of verklevingen. Deze komen ook tegelijk voor.

Afhankelijk van het stadium van de kanker volgt eventueel nog een nabehandeling. Dit zijn bestralingen (radiotherapie) of chemokuren. De radiotherapie vindt plaats in het RIF (Radiotherapeutisch Instituut Friesland). De chemokuren worden in het Antonius Ziekenhuis toegediend.

Nacontroles vinden nog enige jaren plaats, in het Antonius Ziekenhuis.

Eileiderkanker en eierstokkanker lijken op elkaar. De ziekte komt vooral voor vanaf 50 jaar, maar kan ook op jongere leeftijd voorkomen (vanaf 25 jaar). Bij vrouwen jonger dan 50 is vaker sprake van een familiair verhoogd risico. Dit komt door de aanwezigheid van bepaalde genencombinaties. U ontvangt dan een verwijzing naar de afdeling Klinische Genetica in het UMCG voor genetisch advies.

Symptomen
Kanker van de eierstok of eileider kent weinig typische klachten. In de gevorderde stadia is vaak sprake van een bolle buik, benauwdheidklachten en buikpijn.

Onderzoek
Voor het stellen van de diagnose eileider- of eierstokkanker vinden verschillende onderzoeken plaats:

• gynaecologisch onderzoek;
• vaginaal echoscopisch onderzoek;
• bloedonderzoek;
• een CT-scan van buik en borstkast;
• soms afname en onderzoek van buikvocht of vocht uit de borstkast.

Behandeling
Het type behandeling hangt af van het stadium van de eileider- of eierstokkanker:

• bij een vroeg stadium vindt een buikoperatie plaats, eventueel gevolgd door chemokuren;
• bij een gevorderd stadium wordt overlegd met specialisten uit het UMCG. Het advies kan een operatie met aansluitend chemokuren zijn. Of om te beginnen met chemokuren. Na 3 kuren volgt eventueel een operatie.

U ontvangt altijd een behandeladvies dat het beste past bij uw situatie. Na de behandeling krijgt u enkele jaren poliklinische controle.