Minder opnames van ‘huilbaby’s’ in ziekenhuis Antonius dankzij intensieve samenwerking met jeugdgezondheidszorg en huisartsen
Stress, vermoeidheid en een slecht humeur. Ouders van excessief huilende baby’s, in de volksmond ook wel ‘huilbaby’s’ genoemd, zijn de wanhoop soms nabij. Maar door vroeg de juiste hulp op de juiste plaats te bieden, raken ouders en baby steeds sneller van hun problemen af. Een nieuwe aanpak van Antonius, Jeugd Gezondheidszorg (JGZ) en huisartsen in Súdwest-Fryslân heeft het aantal opnames van excessief huilende baby’s in drie jaar tijd meer dan gehalveerd. ,,Want als je kunt voorkomen dat een baby in het ziekenhuis belandt, dan moet je daar altijd voor gaan”, vertelt kinderarts Marieke Huizinga-Hoff.
Wanneer een baby drie uren per dag, gedurende drie dagen per week, gedurende drie weken lang huilt is er sprake van een excessief huilende zuigeling. ,,Maar in de praktijk komt het er vooral op neer hoe de ouders het ervaren. Ook een baby die een uur aan één stuk huilt kan flink wat zorgen en stress bij ouders veroorzaken”, benadrukt Marieke. ,,Er zijn genoeg ouders met een baby die minder huilt dan zojuist genoemd, maar het wel als dusdanig onprettig ervaren.”
Negatieve spiraal
Waarom sommige baby’s excessief huilgedrag vertonen is bij veel ouders niet bekend. ,,Ze denken dan: ‘mijn baby huilt, dus hij of zij zal wel pijn hebben. Maar waar?’ Terwijl er in 95 procent van de gevallen geen medische oorzaak is voor excessief huilen. Het is vaak een combinatie van factoren, waardoor een negatieve spiraal is ontstaan. Lichamelijke klachten zoals krampjes, obstipatie of reflux kunnen zeker een rol spelen, maar het huilen wordt vaak in stand gehouden door factoren als een onregelmatig ritme, vermoeidheid en stress bij ouders. Baby’s zijn hier heel gevoelig voor.”
Huizinga en haar collega’s van de afdeling Kindergeneeskunde zagen regelmatig gebeuren dat mensen met hun excessief huilende baby hulp zochten bij de huisarts. ,,Daar is natuurlijk niets mis mee. Alleen verwees deze de gezinnen dan weer door naar de kinderarts van Antonius, terwijl het consultatiebureau (een instituut binnen de JGZ, red.) veel gespecialiseerder is op dat gebied. We zagen dat ouders ten einde raad waren als ze naar ons verwezen werden en dat er voor ons dan vaak niets anders op zat dan het kind op te nemen, om de negatieve spiraal te doorbreken.”
Thuissituatie
Het leidde dus in sommige gevallen tot opnames die in een eerder stadium al hadden voorkomen kunnen worden. ,,Het reduceren van ziekenhuisopnames is een doel van ons, maar ook heel belangrijk voor de ouders. Want je baby achterlaten in een ziekenhuis wil geen enkele ouder. Het liefst willen we zorgen dat het huilgedrag verbeterd wordt in de thuissituatie.”
Het geheim achter het verminderen van de opnames van excessief huilende baby’s lag hem in de eerste lijn. ,,Niet alleen door ouders vroegtijdig voorlichting te geven over dit thema, maar ook door de huisartsen te informeren. We hebben samen met de GGD Súdwest-Fryslân een plan opgesteld hoe we kunnen zorgen dat excessief huilen vroeg gesignaleerd wordt, zodat er op tijd hulp geboden kan worden en verwijzing en opname in de tweede lijn voorkomen kan worden.
Samenwerking
We zijn aangesloten bij een samenwerkingsprotocol dat opgesteld is door de GGD Fryslân en de ziekenhuizen in Drachten en Heerenveen, en hebben dit toegepast in onze regio. Dit jaar is ook de Noordoostpolder betrokken in de samenwerking en is de JGZ ook daar in het samenwerkingsprotocol aangesloten.”
Huisartsen wordt geadviseerd om in eerste instantie de ouders door te verwijzen naar het consultatiebureau, omdat de hulp die daar door de JGZ gegeven wordt al heel veel problemen kan oplossen. ,,En dat bleek ook het geval te zijn. Uiteindelijk heeft dat ervoor gezorgd dat er veel minder opnames zijn geweest in het ziekenhuis.”
Trots
Het hele proces sluit naadloos aan bij hetgeen waar Antonius voor staat, namelijk zorg die meebeweegt. ,,De juiste zorg op de juiste plaats”, benadrukt Huizinga-Hoff, die sinds de start in 2020 de opnamecijfers ieder jaar zag dalen. ,,In 2019 hadden we 17 opnames voor excessief huilen, in 2022 waren het er 7. Daarnaast is de zorg verbeterd en zijn de lijnen tussen huisartsen, JGZ en Antonius veel korter geworden. En dat er intensief contact is tussen alle partijen, brengt ook weer vertrouwen bij de ouders om bij de zorg in de eerste lijn te blijven. Uiteindelijk profiteren zij het meest van deze aanpak en daar draait het uiteindelijk om. Al met al zijn dit resultaten waar we best een beetje trots op zijn.”