Antonius: beter en sneller herstel na darmoperatie

‘Patiënten houden zelf de regie en dat stimuleert’

Fitter de operatie in en daarna sneller en beter herstellen. Dat is de essentie van het herstelprogramma ERAS 2.0 waar Antonius uitstekende resultaten mee boekt. Darmkankerpatiënten die dit programma doorlopen, zijn snel op de been en ervaren minder complicaties. Daarnaast leidt ERAS 2.0 tot een halvering van de ligduur en vrijwel geen heropnames. ‘Dit grote effect heeft mij en mijn collega’s enorm verrast’, bekent chirurg Thijs Brandsma.

ERAS staat voor Enhanced Recovery After Surgery oftewel verbeterd herstel na operatie. Met de introductie van versie 2.0 legt Antonius de lat heel hoog. ‘We behoren tot de kopgroep van tien ziekenhuizen in Nederland die ERAS 2.0 gecertificeerd zijn’, benadrukt de chirurg.

Dit herstelprogramma focust op álle onderdelen van het darmkankertraject. Denk aan betere voorlichting en beweeg- en voedingsadviezen waardoor patiënten fitter de operatie ingaan. Verder is de pijnstilling tijdens de ingreep sterk aangepast. Patiënten krijgen minder opiaten en daardoor zijn ze eerder mobiel. Na de operatie komt de patiënt zo snel mogelijk weer uit bed. Met extra aandacht voor beweging en voeding kan de patiënt snel en veilig naar huis. ‘Dankzij ERAS 2.0 is de gemiddelde ligduur van darmkankerpatiënten verminderd van zes naar drie dagen’, licht de chirurg toe.

Teamprestatie

Dit mooie resultaat is volgens hem een heuse teamprestatie. Want behalve chirurgen dragen ook anesthesiologen, poli-, OK- en afdelingsmedewerkers, fysiotherapeuten en diëtisten hun steentje bij. Verder is een belangrijke rol weggelegd voor Jantien van der Sluis, verpleegkundig specialist oncologie en casemanager. Als na een dikke darmonderzoek het vermoeden op een kwaadaardigheid bestaat, gaat zij zo snel mogelijk met de patiënt in gesprek. ‘Ik kijk vooral naar de mate van kwetsbaarheid: is er sprake van gewichtsverlies of bloedarmoede en hoe zelfredzaam is de patiënt? Zo nodig schrijft zij een laxeermiddel en ijzertabletten voor. Vervolgens verwijst ze de patiënt door naar de fysiotherapeut en zo nodig naar de diëtist en geriater. ‘Gezond eten, voldoende beweging en stoppen met roken en drinken: het helpt allemaal om de operatie fitter in te gaan’, verzekert Jantien. Bovendien leveren patiënten op deze manier een actieve bijdrage aan hun conditieopbouw en herstel. ‘Ze houden zelf de regie en dat stimuleert.’

Optimale voorlichting

Ook Carmen Bethlehem, verpleegkundige op de afdeling Chirurgie en ERAS-verpleegkundige, speelt een cruciale rol binnen dit programma. Dat begon al in de voorbereidingsfase. ‘Samen met mijn collega Didi Roelofs heb ik folderteksten geschreven en protocollen opgesteld.’ Ze hoefden het wiel niet zelf uit te vinden. ‘Collega’s uit het Martini Ziekenhuis hebben ons prima geholpen bij de invoering van ERAS 2.0, hun begeleiding was zeer waardevol.’

De ERAS-v­­erpleegkundigen bereiden patiënten zorgvuldig voor op hun darmoperatie. ‘Circa één tot twee weken voor de operatie nodigen we hen uit op ons polispreekuur. Dan leggen we precies uit wat er voor, tijdens en na de operatie gaat gebeuren’, vertelt Carmen. Ook als zorg thuis nodig is, wordt dit geregeld. ‘Dankzij deze optimale voorbereiding weten patiënten precies wat ze kunnen verwachten.’

Vertrouwen

Op de dag van de operatie melden patiënten zich op de afdeling Chirurgie. Ook daar zijn ze in vertrouwde handen, want het gehele verpleegkundige team is geschoold in ERAS 2.0. Sinds de invoering van dit programma gaan patiënten lopend naar de operatiekamer in plaats van liggend. ‘Zo blijven ze zo lang mogelijk in beweging en voelen ze zich veel minder patiënt.’ Enkele dagen na ontslag neemt de ERAS-verpleegkundige telefonisch contact op met de patiënt. ‘Ik informeer naar het herstel en vraag hoe hij of zij het traject heeft ervaren’, vertelt Carmen. Zij benadrukt dat patiënten zowel voor als na de ingreep contact met haar mogen opnemen. ‘We zijn laagdrempelig bereikbaar.’

Trots

Een ander kenmerk van ERAS 2.0 is dat elk facet van het zorgproces wordt geregistreerd. ‘We leggen per patiënt alle gegevens en uitkomsten vast: van de hoeveelheid pijnstilling en de mate van misselijkheid tot eventuele complicaties’, vertelt de chirurg. Deze zorgvuldige registratie biedt verschillende voordelen. ‘Zo houden we onszelf scherp in het consequent toepassen van het protocol. Daarnaast biedt deze databank ons de mogelijkheid om dit zorgpad verder te optimaliseren.’

De mooie resultaten van ERAS 2.0 zijn voor Antonius reden genoeg om dit internationale programma uit te rollen naar de vakgroepen Urologie en Gynaecologie. Carmen, Jantien en Thijs zijn trots dat ERAS 2.0 in zo’n korte tijd op de kaart staat. ‘Ondanks corona waren álle disciplines bereid hier hun schouders onder te zetten.’ Teamwork 2.0 dus? ‘Dat klopt’, reageert de chirurg. ‘We hebben samen iets moois neergezet waar de patiënt sneller beter van wordt. Dat geeft mij veel voldoening.’

Darmkanker, hoe herken ik het?

Darmkanker is één van de best behandelbare vormen van kanker mits de tumor op tijd wordt ontdekt. De zeven signalen zijn:

  • bloed of slijm bij de ontlasting
  • blijvend veranderd ontlastingspatroon
  • verminderde eetlust
  • buikkramp of buikpijn
  • loze aandrang
  • onverklaarbaar gewichtsverlies
  • constante vermoeidheid door bloedarmoede

Heeft u een of meerdere klachten? Neem dan contact op met uw huisarts.

Antonius. Zorg die meebeweegt.

Ziekenhuis in Sneek
Bolswarderbaan 1, 8601 ZK, Sneek
T 0515 - 48 88 88
Ziekenhuis in Emmeloord
Urkerweg 4, 8303 BX, Emmeloord
T 0527 - 62 04 60
Zorg bij u thuis
Bolswarderbaan 1, 8601 ZK, Sneek
T 0515 - 46 11 00
Contact
Contact
Ziekenhuis in Sneek
  • Bezoekadres
  • Bolswarderbaan 1
  • 8601 ZK  Sneek
  • Postadres
  • Postbus 20000
  • 8600 BA  Sneek
  • Telefoon
  • 0515 - 48 88 88
Route Google Maps
Ziekenhuis in Emmeloord
  • Bezoekadres
  • Urkerweg 4
  • 8303 BX  Emmeloord
  • Postadres
  • Postbus 20000
  • 8600 BA  Sneek
  • Telefoon
  • 0527 - 62 04 60
Route Google Maps
Zorg bij u thuis
  • Bezoekadres
  • Bolswarderbaan 1
  • 8601 ZK  Sneek
  • Postadres
  • Postbus 20000
  • 8600 BA  Sneek
  • Telefoon
  • 0515 - 46 11 00
Route Google Maps