'Leven met diabetes is een puzzel'

Leven met diabetes mellitus is een puzzel, maar met hulp van het diabetesteam van Antonius kun je als patiënt zelf de puzzelstukjes in elkaar leggen

Meer dan een miljoen mensen in Nederland hebben te maken met een vorm van diabetes mellitus. Bij de medewerkers van de afdeling Interne Geneeskunde in het Antonius ziekenhuis - waaronder Fennie Leijenaar en Alien Buwalda - zijn de mensen met diabetes mellitus in goede handen. Als verpleegkundig specialisten zijn zij dagelijks bezig om mensen te behandelen en ze handvatten te bieden hoe met deze ziekte om te gaan in het dagelijkse leven. ,,Er zijn 42 factoren die mogelijk invloed hebben op je bloedsuiker en helaas heb je zelf niet altijd invloed op deze factoren.”

Er zijn zestien verpleegkundig specialisten werkzaam of in opleiding op meerdere afdelingen of poliklinieken. Ze hebben een verpleegkundige achtergrond en hebben minstens drie jaar werkervaring, voordat ze met de opleiding tot verpleegkundig specialist mogen starten. De verpleegkundig specialist beweegt zich in het gebied tussen een arts en verpleegkundige. De verpleegkundig specialist is zelfstandig behandelaar, net als een specialist. Diabetes mellitus komt voor op alle leeftijden.

Ontwikkelingen

Al sinds 1997 is Fennie een vast aanspreekpunt in het ziekenhuis voor patiënten met diabetes mellitus, ook wel bekend als suikerziekte. ,,Ik ben hier begonnen als verpleegkundig consulent diabetes”, blikt ze terug. ,,Als team hebben we hier veel ontwikkelingen doorgemaakt. Het team is uitgebreid en er zijn veel ontwikkelingen geweest in de behandeling van diabetes mellitus.  Op een gegeven moment was het mogelijk om een verpleegkundig specialist op te leiden, met als doel een aantal taken van de internist over te nemen en meer verdieping aan te brengen in ons vak”.

En zo geschiedde. Op de afdeling Interne Geneeskunde werden twee verpleegkundig specialisten diabetes aangenomen. Alien trad zes jaar geleden in dienst bij het Antonius ziekenhuis. Elke werkdag is er één verpleegkundig specialist diabetes aanwezig.

Samenwerking

Een goede samenwerking met de internisten en de verpleegkundig consulenten is daarbij van cruciaal belang. Fennie: ,,Ieder mens is verschillend, daardoor kijken we verder dan alleen de protocollen. We krijgen regelmatig verwijzingen vanuit de eerste lijn. In het verleden kon het voorkomen dat mensen in een ritme van afspraken kwamen en hier jarenlang onder behandeling bleven. Nu hebben we vaker beslismomenten. Soms zijn drie consulten bij de verpleegkundig specialist diabetes genoeg voor de patiënt om terug te keren naar de eerste lijn waar, dankzij de komst van praktijkondersteuner, goede zorg geboden kan worden.

Alien en Fennie halen veel voldoening uit hun werk. ,,Het blijft altijd mooi om met mensen in gesprek te gaan”, vinden ze. ,,Diabetes is een complexe ziekte. Van alle factoren die van invloed zijn op de bloedsuikerregulatie, kan de patiënt voornamelijk invloed uitoefenen op voeding, beweging en medicatie. Voor meer inzicht in voeding is een consult bij een diëtist van groot belang. Stress kan ook een factor zijn, die effect heeft op de bloedsuiker. Het is fijn dat we patiënten kunnen verwijzen naar de medisch psycholoog, die kan ondersteunen op dat gebied. We hebben naast poliklinische afspraken, veel contact via de mail of telefonisch met onze patiënten. Wij zijn op werkdagen bereikbaar voor vragen over patiënten met diabetes mellitus die opgenomen zijn in het ziekenhuis. Tijdens een opname is de bloedsuiker vaak ontregeld, hierdoor moeten er aanpassingen gedaan worden in de medicatie. We werken daarbij nauw samen met de internist, andere specialisten en verpleegkundigen van de afdeling.”  

Regie bij de patiënt

Elke persoon is anders, dus ook de omgang met patiënten is belangrijk. ,,Soms zijn mensen in eerste instantie tevreden over hoe het gaat. Door met elkaar in gesprek te gaan, wordt de patient bewust van de mogelijkheden in de behandeling en kunnen we handvaten bieden om de bloedsuiker beter te reguleren”, vertelt Alien. ,,Er is geen oplossing voor diabetes mellitus. Je wordt dagelijks geconfronteerd met het maken van keuzes. Wat eet ik, welke beweging doe ik en hoeveel moet ik dan spuiten. Een keer lekker uit eten gaan is een puzzel voor iemand met diabetes mellitus. Het is van belang om de insuline goed aan te passen als iemand meer of minder koolhydraten eet.” 

De ene patiënt heeft daarin meer ondersteuning nodig dan de ander. ,,Als je diabetes mellitus hebt is het van belang om de regie zelf in handen te hebben. Als team: internist, verpleegkundig consulent, diëtist en verpleegkundig specialist proberen we daarbij te ondersteunen.”