Bewegen is gezond, zeker als je in het ziekenhuis ligt

Bewegen is gezond. Maar wist je dat patiënten gemiddeld zo’n 87 tot zelfs 100% van hun tijd in het ziekenhuis in bed doorbrengen? Dat is enorm veel. Daarom vinden we het bij Antonius belangrijk dat patiënten zoveel mogelijk in beweging blijven. Onze verpleegkundigen, artsen en fysiotherapeuten spelen hierin een belangrijke rol.

Bewegen tijdens een ziekenhuisopname heeft gevolgen voor het herstel én het moment waarop je naar huis kunt. Hoe meer een patiënt in beweging blijft, hoe korter de opname duurt en hoe beter iemand weer naar huis kan. Dit geldt voor alle patiënten, jong en oud.

Oude niveau terug naar huis

Hester Mulder is al zes jaar fysiotherapeut in het ziekenhuis van Antonius, voornamelijk op de afdeling Neurologie en Orthopedie. Haar collega Kevin Kraan is al 17 jaar werkzaam als fysiotherapeut in ons ziekenhuis en op de Intensive Care en Cardiologie begeleid hij poliklinisch patiënten bij hart- en longrevalidatie. ‘’Wanneer patiënten goed in beweging zijn gebleven, zien we vaak dat ze weer op hun oude niveau naar huis terugkeren’’, vertelt het duo.

‘’Daarom doen we er alles aan om patiënten zoveel mogelijk te laten bewegen”, gaat Hester verder. “Tijdens het eerste gesprek vragen we naar de situatie vóór de opname: hoe mobiel was de patiënt? Fietste hij of zij bijvoorbeeld nog? Uiteindelijk streven we ernaar dat iemand deze dagelijkse dingen ook weer kan oppakken na thuiskomst. Zo voorkomen we dat een patiënt bij thuiskomtst extra hulp nodig heeft van naasten en thuiszorg.’’

Geen motivatie

Volgens Kevin is het belangrijk dat patiënten zich bewust zijn van wat een ziekenhuisopname met hun lichaam doet. ‘’Als je ziek bent, mis je simpelweg de motivatie om te bewegen. Tegelijkertijd is de voedingstoestand van iemand die ziek is vaak minder goed, waardoor deze minder voedingsstoffen binnenkrijgt. Terwijl het lichaam tijdens het herstel juist veel energie nodig heeft. Het lichaam begint in dat geval zijn eigen spiermassa af te breken om aan energie te komen. Spieren die je dus niet gebruikt, worden door het lichaam als een soort energievoorraad ingezet. Daardoor verlies je veel spiermassa.’’

De ‘sprankel’

Zieke patiënten motiveren om te bewegen is niet eenvoudig. Kevin legt uit: ‘’We kijken bij Antonius altijd naar de mens achter de klachten. Dat maakt ons werk juist leuk, want iedereen is anders. Bij de één werkt een stukje humor, bij de ander is een serieuzere benadering beter. Door ervaring leer je steeds beter inschatten wat bij iemand past.’’ Ook Hester kijkt naar wat iemand motiveert: ‘’We zoeken altijd naar wat iemands ‘sprankel’ in de dag is. Voor de één is dat een naaste, voor de ander een huisdier. In zulke gevallen lopen we met de patiënt naar de centrale hal om een familielid op te halen, of we gaan even naar buiten zodat iemand zijn hond weer even kan aaien.’’

Daarnaast zijn er in het ziekenhuis zijn verschillende hulpmiddelen beschikbaar om patiënten in beweging te krijgen. Zo zijn er op meerdere afdelingen oefenzaaltjes ingericht met allerlei sportmaterialen, zoals gewichtjes, badmintonsets, weerstandsbanden, zwaardere banden, een step-up en een fietslabyrint. ‘’Met het fietslabyrint fiets je voor een scherm, waarop je de omgeving kunt kiezen waarin je wilt rondfietsen”, vertelt Hester. “Voor patiënten op de intensive care hebben we zelfs een speciale bedfiets, zodat ze liggend toch in beweging kunnen blijven.”

Ontlading

Patiënten reageren vaak verrast als er een fysiotherapeut naast hun bed staat. Kevin vertelt: ‘’Wanneer een patiënt aan de buik is geopereerd, begrijpt hij of zij vaak niet meteen waarom ik daar ben. Veel patiënten zijn in eerste instantie niet blij dat we komen, maar achteraf zijn ze altijd blij dat we hebben geholpen. Ik heb eens een patiënt gehad die enorm opzag tegen het traplopen. Toen het uiteindelijk gelukt was, zag je de ontlading. Het is eigenlijk net als met sporten: vaak heb je eerst geen zin om te gaan, maar zodra je terug komt, heb je een goed gevoel.’’

Hester en Kevin zijn dankbaar dat ze samen met de verpleging, artsen en andere betrokkenen kunnen bijdragen aan het in beweging houden van patiënten.  Ook de verpleegkundigen en artsen spelen een belangrijke rol in de beweging van de patiënten. ‘’Op sommige afdelingen is er een dagstart waarbij een fysiotherapeut aanwezig is. Tijdens deze start wordt overlegd over wat de patiënten nodig hebben. Daarnaast vindt er overleg plaats met de verpleegkundige van de patiënt. “We doen er alles aan om ervoor te zorgen dat de patiënt in de best mogelijke conditie naar huis kan gaan.’’