Kunst in het ziekenhuis

Bouw van het ziekenhuis

Ter gelegenheid van de bouw van het ziekenhuis is een kunstcommissie in het leven geroepen die tot taak had een aantal kunstprojecten te realiseren. Het kunstwerk van de Vier Evangelisten is gerealiseerd in samenwerking met de toenmalige Piet Mondriaan stichting, onderdeel van het Ministerie VWS. Het kunstproject van de Vier Evangelisten, een kunstenaarsgroep uit Leeuwarden, bestaat uit een beeld in de centrale hal en een beeld aan de westzijde van het ziekenhuis in de tuin. De kunstenaarsgroep bestond uit mevrouw T. Buy en de heer G. Groenewoud.

 

Het binnenbeeld van de Vier Evangelisten 

 

Kunstwerk Vier Evangelisten

Het kunstwerk dat de Vier Evangelisten voor het Antonius Ziekenhuis in Sneek hebben ontworpen bestaat uit 2 delen: een binnen- en een buitenbeeld, die met elkaar een relatie aangaan en die elkaars betekenis zowel versterken als relativeren. Het beeld binnen bevindt zich in de centrale hal. Het beeld buiten is op een heuvel in de tuin aan de westzijde gesitueerd. Ze zijn beide ongeveer 9 meter hoog. Het kunstwerk heeft een Italiaanse naam: consolazione bipartito, hetgeen wil zeggen: tweeledige vertroosting.

 

Het binnenbeeld

Het binnenbeeld bestaat uit een houten beeld van 7 meter hoog, geplaatst op een 2 meter hoge sokkel, eveneens van hout. In het beeld is een viertal dieren te herkennen: een paard, een varken, een geit en een kip. Op een absurde wijze op elkaars rug staand, vormen zij als geheel een barokke verstrengeling van vormen, in grootte van dieren naar boven toe kleiner wordend. De constructie van zowel sokkel als beeld is open, het beeld is beweeglijk en expressief, terwijl de sokkel strak geometrisch is.

 

Het buitenbeeld

Het buitenbeeld bestaat uit de verblijven van de dieren van het binnenbeeld. Deze verblijven zijn per dier in viervoud tot een kruis gerangschikt en recht op elkaar gestapeld tot een kleine dom. Iedere etage heeft in uiterlijk en mogelijke bestemming haar eigen identiteit behouden. Toch vormen ze samen een eenheid die vanzelfsprekend aandoet. Het onderste, dragende bouwwerk is van baksteen gemetseld, heeft een puntdak en een houten deur aan de korte zijden. 

 

De verviervoudiging zorgt er voor dat er zich in iedere windstreek een deur bevindt. Alle deuren zijn gesloten. Hetzelfde principe is ook in de volgende 3 bouwlagen doorgezet. Deze dierenhokken zijn respectievelijk van hout, golfplaat en staalraster vervaardigd en steeds, zowel in materiaal als in vorm, trouw gebleven aan hun oorspronkelijke functie. Het materiaal dat gebruikt is voor de deuren is steeds gelijk aan het materiaal dat gebruikt is voor het gebouwtje dat zich er boven bevindt. Bovenop rust een koepelvormig open gedeelte met daarop een messing oog. 

 

Het buitenbeeld van de Vier Evangelisten 

 

Motivatie

Het kunstwerk van de Vier Evangelisten is geïnspireerd door de kloostersfeer van het oorspronkelijke Sint Antonius Ziekenhuis in Sneek. Een ziekenhuis is net als een klooster een wereld op zich. Men ervaart er het afgesloten zijn van de wereld buiten. Tegelijkertijd ziet men het nut, de heling en genezing der zieken. Juist omdat het moderne ziekenhuis een complex en rationeel bedrijf is geworden, leek het de kunstenaars zinvol om met het kunstwerk een betekenislaag aan te brengen die verwijst naar spiritualiteit en vertroosting, het weldoen als oorsprong van alle medisch en verpleegkundig handelen. Dit gebeurt wel op een relativerende wijze, door gebruik te maken van vrolijke en herkenbare dieren.

 

Motivatie buitenbeeld

Het buitenbeeld, geplaatst in de tuin en omgeven door bomen, biedt een plaats waar men naar toe kan wandelen en waar een verstilde sfeer heerst, waarbij de heuvel het werk nog iets losmaakt van de directe omgeving. De gesloten architectuur die de samengestelde vormen opleveren doet qua silhouet denken aan een dom en qua formaat aan een kapel. Men kan zich voorstellen dat dit de plek is waar een heremiet zich in contemplatie heeft teruggetrokken. De gebruikte materialen, de herkenning als dierenverblijven en de vrolijke stapeling relativeren deze verwijzing weer. De betekenis verschuift van de associatie met bijvoorbeeld de Dóme des lnvalides naar een uitvergrote papegaaienkooi met hijsoog. 

 

Motivatie binnenbeeld

Het binnenbeeld is geënt op het beeld wat zich in de dom zou bevinden. In deze context: in het kapelletje buiten. Het verwijst naar barokke heiligenbeelden, naar de ‘figura serpentinata’, een spiraal van vormen en figuren die zich schijnbaar gewilloos naar het hogere richten. Het werk is uitbundig en sterk dynamisch en, in tegenstelling tot het hermetische beeld buiten, wervelend en expressief. Waar elders stilte heerst en gevoelens van ontheemding de overhand kunnen krijgen, drukt het binnenbeeld een grote vitaliteit uit: levenskracht. De expressie van de dieren die zijn uitgebeeld houdt het midden tussen extase, schrik en uitbundigheid. Ook hier gaat van de absurde stapeling en van de keuze der dieren, gewone en weinig mythische boerderijdieren een relativerende werking uit.

 

Wisselexpositie

In de gang op de begane grond, op de galerijen en in de poliklinieken zijn wisselende exposities van diverse kunstenaars te bezichtigen. Hierover komt later meer te lezen op onze website, Intranet en de socials.